Thứ Tư, 25 tháng 4, 2012

Nghề báo – nghề luật sư

Nghề báo – nghề luật sư
SONG HAØNH
cùng số phận
CON NGÖÔØI
 Kim Loan (thöïc hieän)
 Sau khi toát nghieäp Ñaïi hoïc Luaät Haø Noäi, Tieán só - Luaät sö Phan Trung Hoaøi vaøo
TP.HCM coâng taùc taïi Phoøng tuyeân truyeàn phaùp luaät Sôû Tö phaùp, tham gia vieát
vaø coäng taùc vôùi caùc Baùo Saøi Goøn Giaûi phoùng, Tuoåi Treû, Coâng Nhaân Giaûi Phoùng
(nay laø Ngöôøi Lao Ñoäng). OÂng cuøng Luaät sö Phan Ñaêng Thanh ñöôïc phaân coâng
xaây döïng tôø Baûn tin Tö phaùp töø naêm 1982, luùc ñoù oâng vöøa laø ngöôøi veõ maket, vieát
tin, in aán vaø phaùt haønh luoân. Ñeán naêm 1990, khi ñoù ñaõ laø luaät sö kieâm nhieäm, luaät
sö Phan Trung Hoaøi laø ngöôøi ñi laøm thuû tuïc xin giaáy pheùp xuaát baûn tuaàn baùo cuûa
Baùo Phaùp Luaät TP.HCM, ñöôïc phaân coâng laøm UÛy vieân bieân taäp, Tröôûng Ban
chính trò - xaõ hoäi cuûa baùo, cho ñeán naêm 1995 oâng xin nghæ ñeå ñi hoïc tieáp vaø haønh
ngheà luaät sö chuyeân nghieäp. Baây giôø oâng vaãn gaén boù vôùi baùo chí, moãi tuaàn vaãn
phaûi “ñöùng trang” moät, hai chuyeân muïc cuûa moät soá tôø baùo...

 
- Dường như ông có nhiều ân tình với giới làm báo? 
* Noùi  aân tình laø caùch noùi thoâi, coøn baûn thaân toâi ngay töø khi böôùc chaân vaøo ngheà luaät caùch ñaây ba möôi naêm, thì cuõng chính laø khoaûng thôøi
gian gaén boù maät thieát vôùi baùo chí ngheà baùo.
 
- Vụ nhà báo Hoàng Khương của báo Tuổi Trẻ mà ông đang nhận bảo vệ có nằm trong ân tình ấy không, thưa Ông?  
  • Coù theå do cô duyeân vaø gaén boù vôùi ngheà baùo neân thi thoaûng toâi vaãn ñöôïc moät soá cô quan baùo chí môøi laøm luaät sö tö vaán, giaûi quyeát moät soá vuï vieäc cuï theå nhö baùo Thanh Niên,  baùo Công An TP.HCM. Tröôøng hôïp nhaø baùo Hoaøng Khöông maø toâi nhaän traùch nhieäm baûo veä quyeàn lôïi hôïp phaùp mieãn phí trong vuï aùn hình söï do Cô quan ñieàu tra Coâng an TP.HCM tieán haønh khôûi toá, ñieàu tra cuõng nằm trong boái caûnh ñoù.
Theo ông, đâu là áp lực của luật sư trong một số vụ án thu hút sự quan tậm của dư luận và ông có chịu áp lực khi nhận những "ca" này?
  • Khoâng chæ laøm ngheà luaät sö, toâi nghó baát cöù ngheà naøo cuõng vaäy, khi lieân quan, ñuïng chaïm ñeán soá phaän cuûa con ngöôøi thì ñeàu phaûi chòu
nhöõng aùp löïc nhaát ñònh. Ngheà luaät sö voán dó hoaït ñoäng trong moái quan heä cheá öôùc vôùi caùc thieát cheá quyeàn löïc, haønh chính, toá tuïng, nhaèm baûo veä quyeàn vaø lôïi ích hôïp phaùp cuûa caùc chuû theå xaõ hoäi ñang bò vöôùng maéc veà maët phaùp lyù, neân ñöông nhieân luaät sö ñaët mình ôû theá phaûn bieän. Nhöõng vuï aùn hình söï lôùn, thu huùt söï quan taâm cuûa dö luaän xaõ hoäi,
ngöôøi daân vaø baùo chí, truyeàn thoâng ñoøi hoûi ñöôïc cung caáp thoâng tin kòp thôøi neân laø luaät sö haønh ngheà trong toá tuïng, chuùng toâi thöôøng ñöôïc caùc phoùng vieân quan taâm “chaêm soùc” raát kyõ caû veà thao taùc, kyõ naêng cho ñeán quan ñieåm phaùp lyù. Toâi nghó, hôn ai heát, luaät sö caàn thaáu hieåu cô cheá vaän haønh cuûa caùc chuû theå tö phaùp, thöïc hieän chöùc naêng xaõ hoäi
cuûa mình laø goùp phaàn baûo veä coâng lyù, phaùt trieån kinh teá, xaây döïng xaõ hoäi daân chuû, coâng baèng, vaên minh; giaûi quyeát haøi hoøa baøi toaùn giöõa baûo veä taän taâm, heát mình caùc quyeàn vaø lôïi ích hôïp phaùp cuûa khaùch haøng, nhöng döïa treân söï toân troïng phaùp luaät, toân troïng lôïi ích cuûa coäng ñoàng, cuûa xaõ hoäi.

- Về mặt nghề nghiệp , Ông có hay "đụng" với báo chí liên quan đến thân chủ mà ông bảo vệ?
  • Toâi thaät söï daønh söï toân troïng vaø coù moái quan heä toát vôùi caùc nhaø baùo vaø cô quan baùo chí, saün long chia seû thoâng tin trong khuoân khoå ñöôïc pheùp vaø baát cöù luùc naøo, tröôùc  nhöõng söï kieän dö luaän xaõ hoäi quan taâm, caàn quan ñieåm ñaùnh giaù cuûa luaät sö, toâi ñeàu saün loøng. Toâi cuõng coi ñaây laø moät vinh döï cuûa mình khi ñöôïc cô quan baùo chí tin caäy vaø chia seû… Taát nhieân, cuõng coù nhieàu tröôøng hôïp, do caùch tieáp caän khaùc nhau, neân coù  nhieàu khaùch haøng cuûa toâi cuõng gaùnh chòu nhöõng aùp löïc töø thoâng tin moät chieàu ñaêng taûi treân baùo chí. Gia ñình, vôï con cuûa hoï cuõng tuûi hoå, ñau ñôùn laém. Nhöng sau naøy, khi vuï aùn ñöôïc keát thuùc, moïi vieäc ñöôïc saùng daàn ra, ñeán löôït mình cuõng chính nhôø baùo chí, dö luaän xaõ hoäi ñaõ hieåu ñöôïc phaàn naøo baûn chaát vuï aùn, neân hoï ñöôïc an uûi raát nhieàu.
Ông nhận xét gì về hoạt động báo chí trong thời gian qua?
* Coù theå khaúng ñònh ngheà baùo vaø soá löôïng caùc cô quan baùo chí, nhaø baùo haønh ngheà ñaõ phaùt trieån vôùi toác ñoä taêng tröôûng nhanh choùng, gaàn nhö phuû kín taát caû caùc quan heä xã hội maø ngöôøi daân quan taâm. Tuy coøn coù nhöõng quan nieäm, nhaän thöùc chöa ñaày ñuû vaø toaøn dieän veà vai troø vaø chöùc naêng xaõ hoäi cuûa ngheà baùo, treân thöïc teá coøn nhöõng tröôøng hôïp
caûn trôû, taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán söï an nguy veà tính maïng, söùc khoûe, danh döï, nhaân phaåm cuûa nhaø baùo, nhöng nhìn chung ñoäi nguõ caùc nhaø baùo Vieät Nam ñaõ kòp thôøi phaûn aùnh, thoâng tin ña chieàu caùc maët cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi, goùp phaàn tích cöïc vaøo coâng cuoäc ñoåi môùi cuûa ñaát nöôùc, laø choã döïa ñaùng tin caäy cuûa Ñaûng, Nhaø nöôùc vaø caùc taàng  lôùp nhaân daân. ÔÛ lónh vöïc noäi chính, maëc duø ñieàu kieän thoâng tin veà nhöõng  vuï aùn hình söï coù bò giôùi haïn nhaát ñònh trong giai ñoaïn ñieàu tra nhöng ñieàu raát möøng hieän nay laø phaàn lôùn
caùc cô quan baùo chí ñeàu thoâng tin  moät caùch khaùch quan veà caùc vuï aùn, ñaëc bieät laø thoâng tin nhieàu chieàu veà quan ñieåm tranh tuïng giöõa Kieåm saùt vieân vaø Luaät sö taïi phieân toøa. Toâi nhôù nhieàu vuï aùn nhö Minh Phuïng-Epco, Tamexco, Nguyeãn An Trung (vuï 118 oâ toâ tay laùi nghòch), vuï aùn Naêm Cam, Coâng ty Ñoâng Nam, vuï aùn Ñaïi loä Ñoâng-Taây…, baùo chí thoâng tin raát ñaày ñuû dieãn bieán phieân toøa vaø caùc quan ñieåm baøo chöõa cuûa caùc luaät sö.

- Còn những vấn nạn nghề nghiệp của các nhà báo thời gian vừa qua. tôi muốn nghe ý kiến của Luật sư?

  • Toâi nghó, hoaït ñoäng baùo chí cuõng nhö caùc ngheà khaùc, laøm sao traùnh khoûi nhöõng ruûi ro, tai naïn ngheà nghieäp. Nhöng caàn nhaän thöùc vaø coù caùch tieáp caän nhieàu chieàu ñeå nhaän dieän ñoù laø nhöõng tai naïn, ruûi ro thaät söï veà ngheà nghieäp, hay laø do loãi chuû quan, coá yù… Hoaït ñoäng baùo chí tröôùc heát phaûi döïa treân cô sôû phaùp luaät mà trong ñoù coù Luaät Baùo chí. Nhöõng ruûi ro, tai naïn trong hoaït ñoäng baùo chí xaûy ra chuû yeáu do nhaän thöùc chöa ñaày ñuû töø phía caùc cô quan coù traùch nhieäm giaûi quyeát caùc yeâu caàu cuûa nhaø baùo hoaëc töø phía ngöôøi daân chöa coù thaùi ñoä öùng xöû ñuùng ñaén vôùi baùo chí.
Trong moät soá tröôøng hôïp coøn do caùc ñoái töôïng coù haønh vi vi phaïm phaùp luaät, vì lo sôï baùo chí phanh phui, toá caùo haønh vi tieâu cöïc, neân ñaõ caûn trôû, thaäm chí taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán tính maïng, söùc khoûe, danh döï vaø nhaân  phaåm cuûa nhaø baùo… Rieâng tröôøng hôïp moät soá nhaø baùo bò vöôùng vaøo voøng lao lyù lieân quan ñeán quaù trình taùc nghieäp, ñaõ lôïi duïng danh nghóa nhaø baùo ñeå coù haønh vi truïc lôïi caù nhaân, vi phaïm ñaïo ñöùc ngheà nghieäp hoaëc löøa ñaûo, laïm duïng tín nhieäm chieám ñoaït taøi saûn cuûa một soá toå chöùc, caù nhaân laïi thuoäc tröôøng
hôïp khoâng ñöôïc coi laø tai naïn, ruûi ro ngheà nghieäp ñöôïc.
Vậy vụ nhà báo Hoàng Khương thuộc trường hợp nào, thưa Ông?
* Cho ñeán thôøi ñieåm hieän nay, vôùi nhöõng taøi lieäu maø toâi coù ñöôïc, cuøng söï hieåu bieát, nhaän thöùc veà maët phaùp lyù, toâi cho raèng vuï vieäc cuûa nhaø baùo  Hoaøng Khöông chöùa ñöïng yeáu toá cuûa  söï ruûi ro trong taùc nghieäp baùo chí, bôûi leõ hai baøi baùo ñaõ ñaêng cuûa Hoaøng Khöông naèm trong tuyeán baøi “Chặn đứng thảm họa giao thông"  ñöôïc thöïc hieän theo chuû tröông cuûa Ban bieân taäp Baùo Tuổi Trẻ, coù xaây döïng ñeà cöông trieån khai thaønh moät chieán dòch truyeàn thoâng nhaèm höôûng öùng Nghò quyeát cuûa Chính phuû veà keùo giaûm tai naïn giao thoâng. Trong quaù trình taùc nghieäp, Hoaøng Khöông coù söû duïng moät soá ñaàu moái vaø taøi lieäu, caùc phöông tieän ghi aâm, chuïp aûnh ñeå laøm cô sôû döõ lieäu thoâng tin cho baøi vieát và thöïc teá ñaõ phaûi ñoùng vai ngöôøi khaùc ñeå tieáp caän ñoái töôïng. Hoaøng Khöông luoân khaúng ñònh töø khi phaùt sinh söï
vieäc cho ñeán khi bò baét taïm giam laø hoaøn toaøn khoâng coù ñoäng cô vuï lôïi caù nhaân trong vieäc ñöa tieàn qua trung gian ñeán caùn boä caûnh saùt giao thoâng.
Tuy nhieân, trong vuï aùn naøy, baûn thaân nhaø baùo Hoaøng Khöông ñaõ nghieâm khaéc nhaän khuyeát ñieåm, thöøa nhaän coù sai soùt trong quaù trình taùc nghieäp, hieän cuõng ñaõ bò Ban Bieân taäp Baùo Tuổi Trẻ  xöû lyù kyû luaät nghieâm khaéc.

- Với góc nhìn của con mắt pháp luật, ông thấy các quy định của pháp luật hiện nay đã đủ bảo vệ các nhà báo nói riêng, các cơ quan báo chí nói chung trong hoạt động nghề nghiệp?
  • Coù theå khaúng ñònh moâi tröôøng phaùp lyù vaø phaùp luaät thöïc ñònh ñaõ cô baûn ñaûm baûo quyeàn haønh ngheà hôïp phaùp cuûa caùc nhaø baùo noùi rieâng vaø cô quan baùo chí noùi chung. Tuy nhieân, theo nhaän thöùc vaø hieåu bieát cuûa toâi, hieän nay phaùp luaät chöa quy ñònh rõ cô cheá, hình thöùc vaø möùc ñoä xöû lyù ñoái vôùi nhöõng haønh vi caûn trôû, gây khoù khaên trong hoaït ñoäng taùc nghieäp baùo chí cuûa nhaø baùo, ñoàng thôøi thöïc teá cho thaáy nhieàu vuï vieäc haønh hung nhaø baùo, xaâm phaïm thaân theå, söùc khoûe, thu giöõ phöông tieän haønh ngheà cuûa nhaø baùo chöa ñöôïc xöû lyù nghieâm minh, ít nhieàu haïn cheá quyeàn haønh ngheà hôïp phaùp cuûa nhaø baùo.
-  Bằng sự dấn thân và trải nghiệm của mình, ông chia sẻ điều gì với các nhà báo, trong đó có các nhà báo trẻ?
* Toâi nghó neáu theo ñuoåi ngheà baùo laø daán thaân vaøo moät ngheà thaät söï veû vang nhöng cuõng nhieàu aùp löïc, thaäm chí nguy hieåm. Tuy nhieân, mong öôùc trôû thaønh moät nhaø baùo, ñöôïc taùc nghieäp trong söï kyø voïng cuûa ngöôøi daân veà quyeàn ñöôïc thoâng tin, truyeàn taûi trung thöïc caùc maët cuûa ñôøi soáng, höôùng ñeán ñieàu thieän, coù ích cho söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi vaø phaåm giaù cuûa con ngöôøi thì ñoù laø nieàm vinh döï vaø töï haøo cuûa caùc nhaø baùo treû. Chæ khi
nhaø baùo thaät söï soáng vaø coù choã trong loøng ngöôøi daân, haønh ngheà treân caên baûn phaùp luaät vaø quy taéc ñaïo ñöùc, öùng xöû ngheà nghieäp, vì ñaïo nghóa ôû ñôøi vaø song haønh cuøng soá phaän con ngöôøi. cuõng nhö ngheà luaät sö, ngheà baùo chaéc chaén coù cô hoäi ngaøy caøng phaùt trieån maïnh meõ ôû nöôùc ta hieän
nay vaø trong töông lai.

-  Xin caùm ôn oâng.

(Tạp chí Người Làm Báo, số Tháng 4/2012)